[White noise] Tiếng ồn trắng là gì? Chúng có lợi hay có hại?

Pink noise (tiếng ồn hồng) là một trong những khái niệm khá quen thuộc trong âm thanh, bên cạnh đó còn có white noise, một dạng tiếng ồn đặc biệt cũng có ứng dụng rộng rãi không kém. Vậy bạn có biết tiếng ồn trắng là gì? Chúng có tốt không? Cách sử dụng âm thanh trắng sao cho hiệu quả? Cùng Lạc Việt Audio tìm hiểu ngay trong bài viết này để được giải đáp nhé!

[White noise] Tiếng ồn trắng là gì? Chúng có lợi hay có hại?

Tiếng ồn trắng là gì?

Để hiểu được lợi ích cũng như việc ứng dụng của tiếng ồn trắng trong cuộc sống, trước tiên chúng ta cần hiểu white noise là gì?

Khái niệm tiếng ồn trắng là gì?

Tiếng ồn trắng hay còn được gọi với các tên khác như âm thanh trắng, white noise, nhiễu trắng là một dạng tiếng ồn đặc biệt có đặc tính riêng được tạo ra bằng cách kết hợp tất cả các tần số trong dải tần số nhạy cảm của người nghe với cường độ bằng nhau.

Khi nghe tiếng ồn trắng, ta có cảm giác như đang nghe một dòng âm thanh liên tục, không có sự biến đổi trong tần số hoặc mức độ âm lượng.

Tiếng ồn trắng là gì? Là tổng hợp các âm thanh trong các dải tần khác nhau với cường độ bằng nhau

White noise là gì trong xử lý tín hiệu?

Trong xử lý tín hiệu, tiếng ồn trắng (nhiễu trắng) được hiểu là các tín hiệu ngẫu nhiên có các mức tần số khác nhau nhưng phát ra với cường độ bằng nhau tạo nên một mật độ phổ công suất không đổi. Khái niệm này còn được sử dụng trong nhiều ngành khoa học, kỹ thuật như vật lý, kỹ thuật điện tử âm thanh, viễn thông,….

White noise là gì trong xử lý tín hiệu? là các tín hiệu ngẫu nhiên có các mức tần số khác nhau

Âm thanh trắng là gì trong thời gian rời rạc?

Âm thanh trắng (white noise) thực chất là một tín hiệu rời rạc với một chuỗi các biến ngẫu nhiên không tương quan nối tiếp. Các mẫu của tín hiệu trắng có thể tuần tự theo thời gian hoặc xếp dọc theo một hoặc nhiều chiều không gian.

Thuật ngữ tiếng ồn trắng (âm thanh trắng) dựa theo khái niệm ánh sáng trắng, mặc dù bản chất của chúng là khác nhau bởi ánh sáng trắng lại không có chung mật độ phổ công suất phẳng trên dải khả kiến.

Âm thanh trắng là gì trong thời gian rời rạc?

Các ví dụ về tiếng ồn trắng (white noise)

Nghe khái niệm về white noise sẽ khiến nhiều bạn bị khó hiểu vì không hình dung ra được, thực tế chúng ta đã nghe qua âm thanh trắng rất nhiều lần mà không hề biết. Một số ví dụ điển hình về tiếng ồn trắng có thể kể tới như:

• Tiếng mưa rơi nhẹ nhàng.
• Tiếng sóng vỗ rì rào bên bờ biển.
• Tiếng hoạt động của lò vi sóng.
• Tiếng quạt gió chạy.
• Tiếng điều hòa.
• Tiếng nhiễu sóng của tivi.

Tiếng mưa rơi, tiếng sóng vỗ là những tiếng ồn trắng ngoài tự nhiên mà ta dễ dàng nghe được

Đặc điểm của tiếng ồn trắng là gì?

Một số điểm đặc trưng của âm thanh trắng (white noise) có thể kể tới như:

• Công suất không đổi: Tiếng ồn trắng có mật độ phổ công suất không đổi, điều này có nghĩa là nó chứa năng lượng bằng nhau ở tất cả các tần số trong phạm vi nghe được. Đặc điểm này phân biệt tiếng ồn trắng với các loại tiếng ồn màu khác, có mức năng lượng biến đổi ở các tần số khác nhau.
• Tính ngẫu nhiên: Nhiễu trắng là một tín hiệu ngẫu nhiên có nghĩa là nó thiếu bất kỳ mẫu hình hoặc tương quan nào giữa các mẫu liên tiếp, mỗi mẫu sẽ độc lập hoàn toàn với các mẫu khác.
• Phản hồi tần số phẳng: Tiếng ồn trắng có phản hồi tần số phẳng, có nghĩa là nó có cường độ hoặc biên độ bằng nhau ở tất cả các tần số trong phạm vi nghe được. Đặc tính này làm cho nhiễu trắng hữu ích trong việc kiểm tra hoặc hiệu chỉnh thiết bị âm thanh.
• Độ rộng băng thông: Nhiễu trắng trải rộng trên một loạt các tần số gồm các phổ âm nghe được trong khoảng nghe của người thường là từ 20Hz – 20kHz.
• Khả năng mang thông tin: Do có băng thông rộng nên tín hiệu trắng có thể mang thông tin và ứng dụng trong việc truyền tải dữ liệu, mật mã, truyền thông.
• Hiệu ứng che lấp: Âm thanh trắng có khả năng che giấu hoặc che phủ các âm thanh khác, vì phổ rộng của nó có thể “lấp đầy” các khoảng trống giữa các tần số hoặc che giấu các thành phần tần số cụ thể. Tính năng này được sử dụng trong các hệ thống che âm thanh để tạo ra một môi trường thoải mái hoặc riêng tư hơn bằng cách giảm khả năng nghe được của các âm thanh khác.

Tiếng ồn trắng có công suất không đổi

Tiếng ồn trắng có tốt không?

Sau khi tìm hiểu về âm thanh trắng (white noise) rất nhiều người băn khoăn rằng liệu tiếng ồn trắng có tốt không? Tiếng ồn trắng có hại không? Làm thế nào để ứng dụng chúng cho phù hợp? Hãy cùng điểm lại những loại tích cũng như tác hại nói chung của white noise.

Lợi ích của âm thanh trắng là gì?

Tiếng ồn trắng mang lại nhiều lợi ích cho con người chẳng hạn như:

• Tăng cường sự tập trung bởi chúng che lấp đi các âm thanh khác từ môi trường xung quanh tạo ra một môi trường có tính ổn định, nhất quán đặc biệt tại những nơi có tiếng ồn nhiều như văn phòng, lớp học, công cộng.
• Cải thiện giấc ngủ: Nhờ vào những âm thanh êm dịu, liên tục, nhiễu trắng giúp người nghe dễ đi vào giấc ngủ hơn, không bị gây phiền toái bởi các tiếng như xe cộ, tiếng ngáy,…
• Giảm căng thẳng và lo lắng khi nghe nhờ những âm thanh mang lại cảm giác yên bình, thư giãn.
• Tạo ra một không gian riêng tư vì chúng ta có thể sử dụng white noise để che giấu đi các cuộc trò chuyện hoặc âm thanh mà không muốn ai nghe thấy.
• Thư giãn cho trẻ nhỏ: Nhiều nơi sử dụng máy tạo tiếng ồn trắng (khái niệm máy tạo tiếng ồn trắng là gì chúng ta sẽ tìm hiểu ở phần cuối) để an ủi và giúp trẻ dễ ngủ hơn, tránh được sự giật mình khi nghe phải các tiếng động bất ngờ, đột ngột từ môi trường.

Âm thanh trắng mang lại nhiều lợi ích như tăng tập trung, cải thiện giấc ngủ

Tác hại của tiếng ồn trắng – white noise là gì?

Mặc dù âm thanh trắng mang lại khá nhiều lợi ích cho con người nhưng việc tiếp xúc và nghe quá nhiều cũng sẽ gây ra một số tác hại như:

• Tổn hại cho thính giác nếu nghe quá nhiều ở mức âm lượng cao, xuất hiện tiếng reo trong tai khi không hề có âm thanh từ môi trường.
• Gây rối loạn giấc ngủ: Nhiễu trắng có thể gây tác dụng ngược đối với một số người nghe khiến họ khó đi vào giấc và duy trì giấc ngủ một cách thoải mái bình thường.
• Sử dụng âm thanh trắng quá nhiều sẽ khiến người nghe bị phụ thuộc vào nó, trường hợp không còn nữa sẽ gây khó ngủ, mất tập trung làm việc, học tập trong môi trường yên tĩnh.
• Tiếng ồn trắng quá lớn sẽ khiến giao tiếp khó khăn hơn bởi chúng đè lên các âm thanh, tiếng nói hoặc che lấp mất các âm thanh quan trọng như tiếng chuông cảnh báo, thông báo khẩn cấp.
• Tiếp xúc quá thường xuyên với âm thanh trắng có thể gây ảnh hưởng tới trí tuệ, khó tập trung, vấn đề về trí nhớ và khả năng xử lý thông tin.

Tác hại là có thể gây rối loạn giấc ngủ, ảnh hưởng thính giác nếu quá lạm dụng

Ứng dụng của tiếng ồn trắng (white noise)

Kể từ khi được phát hiện, tiếng ồn trắng white noise được ứng dụng ngày càng rộng rãi hơn trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống. Dưới đây là một số ứng dụng tiêu biểu:

Ứng dụng của âm thanh trắng trong âm nhạc

Âm thanh trắng được sử dụng để tạo ra các hiệu ứng âm thanh độc đáo cho bản nhạc chẳng hạn như âm thanh mờ, tiếng xì, sấm. Có thể dùng để che đi hoặc làm giảm các âm thanh khác. Ngoài ra còn được dùng trong việc tổng hợp âm thanh, tạo ra tiếng của các nhạc cụ như trống bẫy, chũm chọe.

Âm thanh trắng có thể dùng để tạo nên các hiệu ứng âm thanh độc đáo

Ứng dụng của nhiễu trắng trong kỹ thuật điện tử

• Sử dụng để thử nghiệm và hiệu suất các thiết bị điện tử, đánh giá hiệu suất của các thành phần.
• Giúp phân tích tín hiệu và xử lý tín hiệu số.
• Dùng trong hệ thống truyền thông, mã hóa, bảo mật tín hiệu khi truyền đi.
• Sử dụng nhiễu trắng để giả mạo tín hiệu.
• Đo lường và kiểm tra các thiết bị điện tử.
• Phát hiện và loại bỏ nhiễu trong tín hiệu gốc.

Nhiễu trắng sử dụng để thử nghiệm và hiệu suất các thiết bị điện tử

Ứng dụng của tiếng ồn trắng trong y học

Trong y học, tiếng ồn trắng white noise có thể được sử dụng để điều trị ù tai. Bằng cách sử dụng máy tạo tiếng ồn trắng cùng các nguồn khác giúp tăng cường sự riêng tư, hỗ trợ giấc ngủ, giảm ù tai. Máy tạo nhiễu trắng còn được coi như một thiết bị hỗ trợ cho trẻ nhỏ hoặc những trẻ bị rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD).

Trong y học thì white noise dùng để điều trị ù tai, trẻ mắc chứng ADHD

Ứng dụng của tiếng ồn trắng trong giáo dục

Âm thanh trắng còn được sử dụng trong giáo dục để tăng hiệu suất cũng như sự tập trung cho học sinh. Bên cạnh đó chúng còn cải thiện một chút khả năng học tập và trí nhớ khi học dưới môi trường có tiếng ồn trắng.

Tiếng ồn trắng cho trẻ sơ sinh

Âm thanh trắng (white noise) thể hiện rõ tác dụng của mình với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Lợi ích chúng mang lại khá lớn, nên được ứng dụng để:

• Cải thiện giấc ngủ cho trẻ.
• Loại bỏ tạp âm xung quanh chẳng hạn những âm thanh đột ngột có thể khiến bé giật mình.

Tuy nhiên sự phát triển của trẻ cũng có thể bị ảnh hưởng bởi các nhiễu trắng, khiến con bị phụ thuộc hơn và tất nhiên không phải tất cả các bé đều hợp với tiếng ồn trắng.

Tiếng ồn trắng có thể cải thiện giấc ngủ cho trẻ sơ sinh giúp bé dễ vào giấc hơn

Cách sử dụng tiếng ồn trắng (white noise) hiệu quả

White noise có thể đem lại rất nhiều lợi ích cho người dùng nhưng cũng có mặt trái nếu không biết cách sử dụng cho đúng. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi dùng tiếng ồn trắng:

Cường độ âm thanh trắng

Khi sử dụng tiếng ồn trắng để tạo cảm giác thoải mái dễ chịu hay cần ru ngủ cho các bé thì cần chú ý tới cường độ của âm thanh, chúng phải ≤ 50dB. Cường độ lớn hơn khi nghe trong thời gian dài sẽ tạo cảm giác mệt mỏi, khó chịu.

Cường độ khi sử dụng âm thanh trắng phải nhỏ hơn 50dB

Tần suất sử dụng

Không nên bật tiếng ồn trắng liên tục trong thời gian dài hoặc suốt trong những giấc ngủ của bé, chỉ nên bật trong thời gian bắt đầu đi ngủ để giúp bé dễ ngủ hơn, sau đó giảm cường độ và tắt đi. Số lần sử dụng cũng nên giảm dần để bé quen với việc ngủ trong môi trường yên tĩnh, tránh để bé phụ thuộc vào nhiễu trắng quá nhiều, không bật sẽ không chịu đi ngủ.

Sử dụng máy tạo tiếng ồn trắng chất lượng

Nên sử dụng máy tiếng ồn trắng chuyên dụng và loại chất lượng tốt bởi một số loại máy giả nhái kém chất lượng cho cường độ âm lớn hơn 50dB, sử dụng lâu có thể ảnh hưởng tới tai cũng như sự phát triển của trẻ nhỏ. Thậm chí người trưởng thành khi nghe quá thường xuyên cũng có thể gây ảnh hưởng tới sức khỏe.

Sử dụng máy tạo tiếng ồn trắng chất lượng để đảm bảo an toàn

Sử dụng loa gì để phát tiếng ồn trắng?

Bên cạnh việc sử dụng máy phát tiếng ồn trắng thì chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng loa để phát. Nếu sử dụng loa để phát chúng ta cần lưu ý chọn các dòng loa có công suất nhỏ, vừa phải chẳng hạn như loa âm trần, loa treo tường, loa bluetooth. Chúng sẽ cho ra âm thanh êm ái với cường độ vừa phải tạo cảm giác dễ chịu khi nghe.

Không nên sử dụng các dòng loa công suất lớn chẳng hạn như loa karaoke, loa sân khấu để phát tiếng ồn trắng vì sẽ gây ra cảm giác rất khó chịu khi nghe, cường độ lớn với những âm thanh đều đều không rõ ràng sẽ khiến người dùng cảm thấy bị bí bách.

Loa bluetooth cũng có thể sử dụng để phát âm thanh trắng

Một số điều thú vị về tiếng ồn trắng có thể bạn chưa biết!

• Máy tạo tiếng ồn trắng là gì? Máy tạo tiếng ồn trắng là một thiết bị điện tử được sử dụng để phát ra âm thanh với một phổ âm nhạc phẳng, tức là mọi tần số trong dải tần số được phát ra với cường độ tương đối như nhau
• Tiếng ồn thực sự có màu sắc? Nhiều người gọi tiếng ồn trắng, hồng, đỏ, tím, xám nhưng thực tế thì chúng chỉ là các gọi, định nghĩa còn âm thanh sẽ không hề có màu.
• Âm thanh trắng không phù hợp với tất cả mọi người, rất nhiều người cảm thấy khó chịu khi nghe nhiễu trắng bởi chúng không có một âm thanh cụ thể mà lại tổng hợp tất cả các tần số với nhau.
• Làm sao để chọn được máy tạo tiếng ồn trắng phù hợp? Khi chọn cần chú ý tới thương hiệu, tính năng như kiểm soát âm lượng, hẹn giờ ngoài ra cần chú ý tới chi phí mua sản phẩm.

Trên đây là bài viết giải đáp white noise – tiếng ồn trắng là gì? Đặc điểm, lợi ích của âm thanh trắng cũng như cách sử dụng, ứng dụng chúng trong cuộc sống sao cho hiệu quả nhất. Mong rằng với những thông tin mà chúng tôi cung cấp sẽ giúp bạn hiểu hơn về white noise và sử dụng chúng cho hợp lý nhất. Theo dõi chúng tôi để biết thêm thật nhiều thông tin bổ ích khác nữa nhé! Hẹn gặp các bạn trong những bài viết sau.

Duy Shinota

Với hơn 15 năm trong lĩnh vực âm thanh, tôi đã và đang setup rất nhiều hệ thống âm thanh khác nhau: Từ các dàn loa đám cưới đến các hệ thống âm thanh sân khấu lớn. Với kinh nghiệm và đam mê công việc của mình chắc chắn khi có nhu cầu liên hệ đến Lacvietaudio.com bạn sẽ nhận được những tư vấn chất lượng và hiệu quả nhất!